Thỏa thuận giảm thuế tạm thời đẩy giá vận tải biển tăng vọt

Investing.com -- Mỹ và Trung Quốc đồng ý giảm thuế nhập khẩu trong 90 ngày đã tạo ra làn sóng tăng giá cước vận tải biển, đặt các chủ hàng vào tình thế “vừa tăng chi phí, vừa phải gấp rút nhập hàng”.

Chỉ vài tuần trước, nhiều doanh nghiệp đang trong trạng thái bất ổn, do nhu cầu vận chuyển container từ Trung Quốc sang Mỹ giảm mạnh và chính sách thuế liên tục thay đổi khiến họ không biết có nên tiếp tục nhập hàng hay tạm dừng.

Ngay sau khi hai nước công bố giảm thuế tạm thời, thị trường vận tải biển chứng kiến sự tăng giá đột ngột. Các doanh nghiệp Mỹ đẩy nhanh nhập khẩu hàng từ Trung Quốc để kịp tận dụng “khoảng trống” thuế quan 90 ngày, trong khi các hãng tàu nhanh chóng tăng phụ phí, đẩy cước vận chuyển lên cao, kéo theo giá bán lẻ tăng.

Nhiều hãng tàu lớn như Hapag-Lloyd đã nâng giá vận chuyển mỗi container 40 feet từ 3.500 USD lên 6.500 USD đi các cảng Bờ Tây Mỹ, và từ 4.500 USD lên 7.500 USD đối với các cảng Bờ Đông kể từ ngày 1/6. Jay Foreman, CEO hãng đồ chơi Basic Fun, cho biết chi phí vận chuyển trước đây chiếm khoảng 3% tổng chi phí sản xuất nhưng giờ có thể tăng gần gấp đôi. Walmart cũng cảnh báo giá bán lẻ sẽ tăng bất chấp yêu cầu của Tổng thống Trump rằng các nhà bán lẻ lớn phải gánh chịu thiệt hại này. Theo báo cáo của Journal of Commerce, một đợt tăng giá nữa có thể đẩy cước phí lên 8.500 USD/container vào giữa tháng 6.

Dữ liệu từ ngày 14/5 cho thấy cước vận tải biển tuyến Trung Quốc – Bờ Tây Mỹ tăng trung bình 8%, từ 2.600 USD lên 2.805 USD mỗi container 40 feet, còn nhóm khách hàng chi trả cao nhất tăng tới 18%, lên 3.100 USD. Đây là các doanh nghiệp ưu tiên nhanh chóng nhập hàng và sẵn sàng chịu chi phí cao.

Các chủ hàng không ngại trả thêm chi phí để đảm bảo hàng hóa về kịp trong “khoảng thời gian vàng” khi thuế quan thấp. Lou Lentine, CEO hãng thiết bị thể thao Echelon, cho biết chi phí vận chuyển máy chạy bộ từ Trung Quốc đã tăng gấp đôi lên khoảng 6.000 USD/container, dù vậy họ vẫn buộc phải chấp nhận vì không còn lựa chọn khác. Mặc dù nhiều doanh nghiệp đã ký hợp đồng cố định, các hãng vận tải vẫn áp dụng phụ phí mùa cao điểm hoặc tăng giá theo thị trường khi nhu cầu đột biến.

Theo Bobby Shoule từ JW Hampton Jr. & Co., các doanh nghiệp lớn như Home Depot có thể thương lượng giảm giá phần nào, nhưng với các công ty nhỏ, việc trả giá cao là bắt buộc. Không có cơ chế kiểm soát giá cước nên các hãng tàu có thể tăng đến mức mà doanh nghiệp vẫn chấp nhận được. Nhiều doanh nghiệp còn tìm đến vận tải hàng không, dù chi phí cao hơn nhiều so với đường biển, để tránh thuế quan tăng và đảm bảo chuỗi cung ứng không bị gián đoạn.

Vấn đề không còn là giá cước sẽ tăng, mà là mức tăng đến đâu thì doanh nghiệp có thể chịu đựng. Nếu trước đây nhiều nhà nhập khẩu đã chấp nhận vận tải hàng không, giờ họ có thêm lý do để trả giá cao cho vận tải biển vì đây vẫn là lựa chọn rẻ hơn.

Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp không cần hy sinh hiệu quả tài chính để đảm bảo linh hoạt chuỗi cung ứng mà nên hiểu rõ các yếu tố đẩy giá cước và chọn phân khúc thị trường phù hợp để đàm phán.

Đợt tăng giá cước lần này không giống như cú sốc thời đại dịch Covid-19 hay khủng hoảng tại Biển Đỏ. Nó được đánh giá là ngắn hạn, chủ yếu do tâm lý tích trữ hàng hóa trong lúc thuế quan giảm tạm thời, phòng tránh thuế cao tái áp dụng sau 90 ngày. Năm 2025 không kỳ vọng bùng nổ tiêu dùng lớn, thuế nhập khẩu vẫn cao hơn trước, làm giảm nhu cầu mua sắm. Khi các chủ hàng hoàn thành dự trữ, nhu cầu nhập khẩu sẽ giảm, khiến các hãng tàu đối mặt dư thừa công suất và giá cước khó duy trì ở mức cao lâu.

Mùa cao điểm vận tải quý III/2025 có thể đến sớm nhưng không kéo dài, giá cước dự kiến giảm trở lại theo xu hướng quý I. Những doanh nghiệp đã ký hợp đồng dài hạn từ tháng 5 có thể vượt kế hoạch nhập khẩu ồ ạt trong giai đoạn này, buộc phải chuyển sang thị trường giao ngay với giá tăng nhanh.

Diễn biến thị trường trong vài tuần tới sẽ quyết định thời điểm tốt để đàm phán hợp đồng mới. Ký hợp đồng khi giá cước đang tăng sẽ thiệt hại so với người biết “chờ sóng” khi giá giảm trở lại sau giai đoạn nhập hàng rầm rộ.