Giá vàng toàn cầu ghi nhận năm tăng mạnh nhất kể từ cuối thập niên 1970

Investing.com - Trong năm nay, giá vàng thế giới tăng khoảng 70%, bỏ xa mức tăng 18% của chỉ số S&P 500 trên thị trường chứng khoán Mỹ, khi bất ổn địa chính trị gia tăng và các chính sách thuế quan của Mỹ làm xáo trộn thương mại toàn cầu.

Giá vàng giao ngay đã có thời điểm lập đỉnh lịch sử mới ở mức 4.525 USD/ounce trong phiên 24/12, đánh dấu năm tăng mạnh nhất của kim loại quý này kể từ năm 1979 – thời điểm thế giới đối mặt khủng hoảng dầu mỏ tại Trung Đông và lạm phát bùng phát trên diện rộng.

Đà leo thang của giá vàng xuất phát từ nhiều yếu tố. Chính sách thuế nhập khẩu của Mỹ làm thay đổi dòng chảy thương mại, trong khi căng thẳng địa chính trị leo thang ở nhiều khu vực, nổi bật là xung đột Nga – Ukraine, đối đầu Israel – Iran, cùng các động thái gần đây của Mỹ nhằm siết hoạt động vận chuyển dầu ngoài khơi Venezuela.

Trong môi trường nhiều biến động, vàng tiếp tục được xem là kênh trú ẩn an toàn. Kim loại quý này thường được nhà đầu tư lựa chọn để bảo toàn giá trị khi kinh tế bất ổn, lạm phát gia tăng hoặc tiền tệ suy yếu. Theo ông Joe Cavatoni, chiến lược gia thị trường cấp cao của Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), sự bất định đang là đặc điểm nổi bật của kinh tế toàn cầu, khiến vai trò đa dạng hóa và ổn định danh mục của vàng ngày càng được đề cao.

Một hạn chế truyền thống của vàng là không mang lại lợi suất như trái phiếu. Tuy nhiên, việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) liên tục cắt giảm lãi suất trong những tháng gần đây đã kéo lợi suất trái phiếu đi xuống, qua đó làm gia tăng sức hấp dẫn của vàng.

Giá vàng cao cũng mang lại lợi ích cho ngành trang sức và những người sở hữu nữ trang. Cơn sốt lan rộng từ việc người dân Mỹ xếp hàng mua vàng thỏi tại siêu thị cho tới làn sóng mua vào quy mô lớn của các ngân hàng trung ương trên toàn cầu.

Việc các ngân hàng trung ương gia tăng tích trữ vàng đã trở thành lực đẩy quan trọng cho thị trường, với Trung Quốc là một trong những bên mua nổi bật. Theo ông Ulf Lindahl, Giám đốc Currency Research Associates, Bắc Kinh đẩy mạnh tích lũy vàng nhằm giảm phụ thuộc vào các tài sản định giá bằng USD như trái phiếu kho bạc Mỹ.

Xu hướng này càng rõ nét sau khi xung đột Nga – Ukraine bùng phát năm 2022, khi các nước phương Tây đóng băng tài sản của Nga. Diễn biến đó thúc đẩy nhiều quốc gia, trong đó có Nga và Trung Quốc, tăng tốc giảm lệ thuộc vào hệ thống tài chính do Mỹ chi phối.

Ông Ole Hansen, Trưởng bộ phận chiến lược hàng hóa tại Saxo Bank, cho rằng làn sóng mua vàng hiện nay của các ngân hàng trung ương mang màu sắc địa chính trị rõ rệt. Việc dự trữ quốc gia bị phong tỏa và sự phân mảnh ngày càng sâu của hệ thống tài chính toàn cầu đang làm gia tăng nhu cầu vàng, một xu hướng có thể kéo dài nhiều năm.

Theo WGC, trong ba năm gần đây, các ngân hàng trung ương toàn cầu mua vào hơn 1.000 tấn vàng mỗi năm, cao gấp đôi mức trung bình 400–500 tấn của thập kỷ trước.

Sau khi giá vàng vượt mốc 4.500 USD/ounce đầu tuần này, các chuyên gia của JPMorgan Chase dự báo kim loại quý có thể tiến lên trên 5.000 USD/ounce trong năm tới. Mức tăng mạnh của vàng năm nay cũng vượt trội so với chứng khoán Mỹ, trong khi năm ngoái hai kênh đầu tư này mang lại hiệu suất tương đương.

Triển vọng năm tới tiếp tục được hỗ trợ bởi kỳ vọng Fed duy trì chu kỳ hạ lãi suất, cùng với xu hướng suy yếu của đồng USD, khiến vàng trở nên rẻ hơn đối với nhà đầu tư ngoài Mỹ.

Dù vậy, các cố vấn tài chính vẫn khuyến nghị danh mục đầu tư nên tập trung vào cổ phiếu và trái phiếu, trong khi vàng và hàng hóa chỉ nên chiếm tỷ trọng vừa phải do không tạo ra dòng thu nhập cố định. Tỷ phú Ray Dalio, nhà sáng lập Bridgewater Associates, cho rằng vàng chỉ nên chiếm tối đa 15% danh mục, đóng vai trò công cụ đa dạng hóa và thường phát huy hiệu quả khi các tài sản khác suy yếu.

Ở chiều ngược lại, WGC cũng lưu ý khả năng giá vàng có thể điều chỉnh giảm 5–20% trong năm tới nếu kinh tế Mỹ tăng trưởng mạnh hơn dự kiến nhờ các chính sách của Tổng thống Donald Trump. Khi lạm phát tăng và Fed duy trì hoặc nâng lãi suất, lợi suất trái phiếu Mỹ sẽ cao hơn, đồng USD mạnh lên và dòng tiền có thể quay lại các tài sản rủi ro.

Đà tăng của vàng cũng lan tỏa sang các kim loại quý khác như bạc, bạch kim và palladium, với mức tăng trong năm nay dao động 100–150% và liên tiếp thiết lập các kỷ lục mới. Theo ông Hakan Kaya, Giám đốc danh mục đầu tư tại Neuberger Berman, kim loại quý đang trở thành “lá chắn an toàn” trong một thế giới ngày càng nhiều bất ổn.

Xu hướng này có thể còn tiếp diễn khi các ngân hàng trung ương tiếp tục nâng dự trữ vàng, làm giảm lượng vàng lưu thông trên thị trường. Trong bối cảnh nhu cầu đầu tư gia tăng và nguồn cung hạn chế, giá vàng có thể tiếp tục được đẩy lên cao. Ông Matt Maley, chiến lược gia tại Miller Tabak+, cho rằng lo ngại về thâm hụt ngân sách và nợ công ngày càng lớn của các chính phủ cũng đang thúc đẩy nhu cầu đối với kim loại quý, khi nhà đầu tư tìm kiếm sự an toàn trước các rủi ro dài hạn.